వందేళ్ల గీతాప్రెస్

గీతా ప్రెస్, గోరఖ్ ‌పూర్ పుస్తకముద్రణ సంస్థ గురించి మనందరికీ తెలిసిందే. ఈసంస్థ 100 సంవత్సరాల క్రితం 1923లో గీతాసారాన్ని యదార్థంగా అందరికీ అందివ్వడడానికి భగవద్గీత ప్రచురణ కోసం స్థాపించబడింది. ఇప్పుడు ఇది దేశంలోనే కాకుండా ప్రపంచంలోనే ప్రముఖ పుస్తకాల ప్రచురణ సంస్థగా మన్నలను పొందుతోంది. ఈ సంస్థ ఎవరి నుంచీ విరాళాలను తీసుకోదు. అందుకోసం ప్రకటనలను కూడా చేయదు. కేవలం సనాతన ధర్మ పరరిక్షణ కోసం మాత్రమే నిస్వార్థంగా గీతాప్రెస్ పనిచేస్తుంది. హిందీ లేదా సంస్కృతంలో ఉన్న హిందూ గ్రంథాలను ఆంగ్లంలో కూడా అనువాదం చేస్తుంది. ఈ సంస్థ హనుమాన్ చాలీసా, శ్రీరామచరిత్ మానస్, శ్రీమద్భగవద్గీత మొదలైన వాటిని రోమన్ లిపిలో ప్రచురించింది. ఈ అనువాదాలన్నీ ఇప్పుడు లభ్యమవుతున్నాయి.

శ్రీ జైదయాల్ గోయాంద్కా (1885-1964) గోరఖ్‌పూర్‌లో గీతా ప్రెస్‌ని స్థాపించారు. సనాతన ధర్మ పరిరక్షణ కోసం 8వ శతాబ్దంలో ఆదిశంకరాచార్య చేసిన కృషికి సమానమైన పనిని వారు చేసారు. శంకరాచార్యులు సనాతన ధర్మ రక్షణకోసం-శృంగేరి మఠం (కర్ణాటక), గోవర్ధన్ మఠం (ఒరిస్సా, పూరి), శారదా మఠం (ద్వారక), జ్యోతిర్మఠం (బద్రినాథ్) రక్షణ కోసం నాలుగు మఠాలను స్థాపించారు. అదే విధంగానే గోయంద్కా జీ జీవితం మొత్తం భగవద్గీత ప్రచారం కోసమే అంకితం చేశారు. గీతా ముద్రణ ప్రధానంగా స్వచ్ఛమైన వచన ప్రచురణ కోసం స్థాపించబడింది గీతాప్రెస్..  రకరకాల వ్యాఖ్యానాలతో ముద్రణాలయాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి కానీ, అప్పట్లో అందుబాటులో లేదు. శ్రీమద్ భగవద్గీత పుస్తకాలలో కేవలం గీతాప్రెస్ పుస్తకాలు మాత్రమే  గత 100 సంవత్సరాలుగా అత్యంత ప్రజాదరణ పొందుతున్నాయి. ఇప్పటివరకు 16 కోట్లకు పైగా కాపీలు ప్రచురించబడ్డాయి. దీని తర్వాత స్థానంలో ఉంది  పది కోట్లకు పైగా కాపీలు ముద్రించిన హనుమాన్ చాలీసా. మూడవ స్థానంలో శ్రీ రామచరితమానస్ ఉంది, దీని ప్రతులు మూడు కోట్లకు పైగా ప్రచురితమయ్యాయి.

గోయందక జీతో, శ్రీ హనుమాన్ ప్రసాద్ పొద్దార్ జీ  కలవడం అనేది వారి ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణంలో మైలురాయి అని చెప్పవచ్చు. ఆ తర్వాత స్వామి రాంసుఖదాస్, చిమ్మన్‌లాల్ గోస్వామి, స్వామి అఖండానంద సరస్వతి (1911-1987) మొదలైన మహనీయులు గీతా ప్రెస్‌లో చేరారు.

ఎలాంటి లాభాపేక్ష లేకుండా పోద్దార్ జీ ‘కల్యాణ్’ పత్రికకు సంపాదకత్వం వహించడమే కాకుండా, గీతా ప్రెస్ ద్వారా శ్రీమద్భగవద్గీత, రామాయణం, పురాణం, భగవత్, గోస్వామి తులసీదాస్ రాసిన రామచరిత మానస్ మొదలైన సనాతన ధర్మ గ్రంథాలన్నింటినీ హిందీలో త‌క్కువ ధ‌ర‌కే సామాన్య ప్రజలకు పంపిణీ చేశారు. గీతా ప్రెస్, జగద్గురు ఆదిశంకరాచార్య వ్యాఖ్యానంతో పాటు దాదాపు అన్ని ప్రధాన ఉపనిషత్తులను ప్రచురించింది. మొదటిసారిగా గీతా ప్రెస్ హిందీ అనువాదంతో సంక్షిప్త మహాభారతం సంపూర్ణ మహాభారతాన్ని ప్రచురించింది. కళ్యాణ్ పత్రిక లేదా గీతా ప్రెస్ ప్రచురించిన పుస్తకం అప్పట్లో ప్రతి ఒక్కరి ఇంట్లో ఉండేది. నేటీకి గీతా ప్రెస్‌ పుస్తకాలకు ప్ర‌జాధ‌ర‌ణ పెరుగుతోంది. గీతా ప్రెస్ సనాతన ధర్మ పరిరక్షణ కోసం ప్రారంభమైన సంస్థ. ఇది వాణిజ్య సంస్థ కాదు. దీని ఉద్దేశ్యం లాభం పొందడం కాదు. గీతా ప్రెస్ ఎవరి దగ్గరా విరాళాలు కూడా తీసుకోదు. 1926లో ‘కళ్యాణ్’ పత్రికను ప్రారంభించినప్పటి నుండి, ఇప్పటి వరకు అది ఎప్పుడూ ప్రకటనలు లేదా పుస్తక విమర్శలను ప్రచురించలేదు.

భాయూజీ, గాంధీజీ

భారతీయ క్యాలెండర్ ప్రకారం, భాయిజీ శ్రీ హనుమాన్ ప్రసాద్ పొద్దార్ 1949 అశ్వయిజ కృష్ణ ద్వాదశి విక్రమ సంవత్సరం నాడు జన్మించారు. మహాత్మా గాంధీ (1869-1948) 1926 అశ్వయిజ కృష్ణ ద్వాదశి విక్రమ సంవత్సరం నాడు జన్మించారు. ఇద్దరూ 23 ఏళ్ల తర్వాత ఈ లోకంలోకి వచ్చి, భగవంతుడు అప్పగించిన పని చేసి, 23 ఏళ్ల తర్వాత ఈ లోకాన్ని విడిచిపెట్టారు. ఇద్దరికీ పరస్పర ప్రేమ ఉండేది. ఇద్దరూ తమ తమ రంగాల్లో శిఖరాగ్రానికి చేరుకున్నారు. ఇద్దరూ కూడా గోహత్యకు, మత మార్పిడికి వ్యతిరేకం. గాంధీజీ దేశ విభజనను సమర్థించినా, భాయ్జీ వ్యతిరేకించారు. అది ఒక్కటే ఇద్దరికీ మధ్య తేడా. దేశ క్షేమం కోసం సాంఘిక దురాచారాలను గీతా ప్రెస్ ఎప్పుడూ వ్యతిరేకిస్తూనే ఉంది.

ఏప్రిల్ 1923లో ప్రారంభమైన గీతాప్రెస్ 72 కోట్ల పుస్తకాల ప్రచురణచేసింది అప్పటి నుండి ఇప్పటి వరకు పై గ్రంథాలే కాకుండా స్త్రీలు, పిల్లల కోసం, భక్తచరిత, భజనమాల మొదలైన పుస్తకాలను ప్రచురిస్తోంది.దీంతో పాటు ‘కల్యాణ్’ అనే మాసపత్రిక కూడా క్రమం తప్పకుండా ప్రచురితమవుతోంది. ప్రతి సంవత్సరం ‘కల్యాణ్’ ప్రత్యేక సంచిక ప్రచురిస్తారు. దాని కోసం పాఠకులు వేచి ఉంటారు. ఈ సంవత్సరం ప్రత్యేక సంచిక అంటే 97వ సంవత్సరం ‘దైవ సంపద అంక్ అనే అంశంతో ప్రచురితమైంది.

2021లో, గీతా ప్రెస్ పుస్తక ప్రియులు, యాత్రికుల కోసం ‘అయోధ్య-దర్శన్’ని ప్రచురించింది. 128 పేజీల ఈ పుస్తకంలో అనేక అందమైన రంగుల చిత్రాలతో అయోధ్యలోని ప్రధాన ప్రదేశాలను సంక్షిప్తంగా పరిచయం చేశారు. దీనితో పాటు, అయోధ్య శాస్త్రీయ ప్రాముఖ్యత, చరిత్రకు సంబంధించిన సమాచారం కూడా క్లుప్తంగా ఇవ్వబడింది. అలాగే రామమందిరం విషయంలో సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన నిర్ణయం గురించి, దాని నేపథ్యం గురించి సంక్షిప్త సమాచారం కూడా ఇస్తుంది. గీతా ప్రెస్ పుస్తకాలు, ‘కళ్యాణ్’ పుస్తకాలు

దాదాపు 21  ప్రైవేట్ హోల్‌సేల్ దుకాణాలు, సుమారు 50 రైల్వే స్టేషన్-స్టాల్స్, వేలాది మంది పుస్తక విక్రేతల ద్వారా అమ్ముడవుతున్నాయి. ఈ పుస్తక విక్రేతలకు కొత్త ప్రచురణల గురించి తెలియజేయడానికి, గీతా ప్రెస్ గత 9 సంవత్సరాలుగా యుగ్ కళ్యాణ్ అనే మాసపత్రికను  తీసుకువస్తోంది.  గీతా ప్రెస్ 1800 ప్రచురణలలో 750 హిందీ, సంస్కృతంలో ఉన్నాయి. మిగిలిన ప్రచురణలు ప్రధానంగా గుజరాతీ, మరాఠీ, తెలుగు, అస్సామీ, బెంగాలీ, ఒడియా, తమిళం, కన్నడ, మలయాళం, పంజాబీ, ఉర్దూ, ఇంగ్లీష్ మొదలైనవి భారతీయ భాషలలో ఉన్నాయి. శ్రీరామచరిత్ మానస్ మొదలైన కొన్ని పుస్తకాలు నేపాలీ భాషలో కూడా ప్రచురించారు.

ఇప్పుడు రోమన్ లిపిలో  చదవాలనుకునే వ్యక్తుల కోసం కొన్నింటిని ఆ లిపిలో ప్రచురిస్తుంది, ఇప్పటివరకు, హనుమాన్ చాలీసా దాదాపు ఐదున్నర లక్షల కాపీలు రోమన్ లిపిలో ప్రచురితమయ్యాయి. దేవనాగరి లిపిలో 75 మిలియన్లకు పైగా కాపీలు అమ్ముడయ్యాయి. శ్రీరామచరిత్ మానస్ లోని సుందరాకాండ రోమన్ లిపిలో అందుబాటులో ఉంది.

గీతా ప్రెస్ మూతపడబోతోందనే పుకారు తరచుగా సోషల్ మీడియాలో ఈమధ్య జోరుగా ప్రచారం సాగుతోంది. అయితే గీతా ప్రెస్‌పై ఎలాంటి ఆర్థిక సంక్షోభం లేదని, ఈ సంస్థను మూసేయడం లేదన్నది నిజం. దీని పేరు మీద విరాళాలు వసూలు చేయడం ద్వారా వేరే వాళ్లు తమ జేబులను నింపుకుంటున్నారు.  అయితే గీతా ప్రెస్ ఎవరి నుండి విరాళాలు తీసుకోదు కాబట్టి దాని మూసివేత పుకార్లు వ్యాపించాయి. గీతా ప్రెస్ భారతదేశంలోనే కాకుండా ప్రపంచంలోనే ప్రముఖ ప్రచురణ సంస్థ. మూడు-నాలుగు సంవత్సరాల క్రితం, జర్మనీ నుండి రూ. 11 కోట్లకు బుక్-బైండింగ్ మెషీన్‌ను కొనుగోలు చేసింది. అలాగే మార్చి 2021లో జపాన్ నుండి రూ. 6 కోట్లకు నాలుగు రంగుల ఆఫ్‌సెట్ ప్రింటింగ్ మెషీన్‌ను కొనుగోలు చేసింది. అందువలన, అద్భుతమైన ప్రింటింగ్, పుస్తకాల బైండింగ్ రెండూ ఎప్పటికప్పుడు జరుగుతూనే ఉంటాయి.

గీతా ప్రెస్ ట్రస్టీ అయిన శ్రీ దేవి దయాళ్ అగర్వాల్ రెండేళ్ల క్రితం  మాట్లాడుతూ ప్రతి సంవత్సరం సుమారు రూ. 60 కోట్ల విలువైన పుస్తకాలు అమ్ముడవుతాయని చెప్పారు. ఇది కాకుండా రూ.4-5 కోట్ల విక్రయాలు ‘కళ్యాణ్’కు దక్కాయి. ప్రింటింగ్‌లో సంవత్సరానికి 4.5-5 వేల మెట్రిక్ టన్నుల కాగితం వినియోగిస్తారు. గీతా ప్రెస్‌లో 185 మంది రెగ్యులర్‌, 200 మంది కాంట్రాక్ట్‌ కార్మికులు పనిచేస్తున్నారు. కాంట్రాక్ట్ ఉద్యోగులు ప్రావిడెంట్ ఫండ్ (PF) మొదలైన ప్రయోజనాలను కూడా పొందుతారు. అని వారు వివరణని ఇచ్చారు.

డా. రాజేంద్ర ప్రసాద్ కూడా 1943లో పాఠకుడే , డా. రాజేంద్ర ప్రసాద్ బంకీపూర్ జైలులో ఉన్నప్పుడు, అతను తన విశ్రాంతి సమయంలో గీతా ప్రెస్‌లోని ఆధ్యాత్మిక పుస్తకాలను చదవడానికి ఇష్టపడేవాడు. శ్రీ భాయిజీని తన ఆధ్యాత్మిక గురువుగా భావించాడు. (సోదరుడు: పవిత్ర స్మృతి, రెండవ ఎడిషన్, గీత వాటికా ప్రచురణ, గోరఖ్‌పూర్, పేజీ 233)

తర్వాత భారత రాష్ట్రపతిగా ఏప్రిల్ 29, 1955న గీతా ప్రెస్‌కి వచ్చారు. ప్రెస్ ప్రధాన ద్వారం, లీలా చిత్ర మందిరాన్ని ఆయన ప్రారంభించారు. ఈ ప్రధాన ద్వారంలో భారతీయ సంస్కృతి, మతం, కళల విశిష్టత కనిపిస్తుంది. దీని నిర్మాణంలో, భారతదేశంలోని పురాతన కళలు, దేవాలయాల నుండి ప్రేరణ పొందింది. లీలా చిత్ర మందిర్‌లో ప్రతిభావంతులైన చిత్రకారులు చేతితో చిత్రించిన చిత్రాలతో పాటు శ్రీరాముడు, శ్రీ కృష్ణులకు సంబంధించిన 684 అందమైన చిత్రాల సేకరణ ఉంది. మొత్తం శ్రీమద్భగవద్గీత మరియు 700 కంటే ఎక్కువ ద్విపదలు, సాధువుల ప్రసంగాలు ఇక్కడ గోడలపై కనిపిస్తాయి.

‘భాయిజీ: పాయస్ రిమెంబరెన్స్’ అనే పుస్తకంలో, శ్రీ చంద్రదీప్ జీ ఇలా వ్రాశారు, “శ్రీ భాయ్‌జీతో రెండున్నర సంవత్సరాలు సన్నిహితంగా ఉండే అవకాశం నాకు లభించింది. 1936 ఆగస్టు దర్శనం రోజున నేను పాండిచ్చేరి వెళ్ళడానికి సన్నాహాలు ప్రారంభించాను. ఆ రోజుల్లో గోరఖ్‌పూర్ జిల్లాలో తీవ్రమైన వరదలు వచ్చాయి మరియు శ్రీ భాయ్జీ సహాయ కార్యక్రమాలలో బిజీగా ఉన్నారు. అతని కాలమంతా పగలు రాత్రి అదే పనిలో గడిపేది. అతనిని కలవడం కూడా సాధ్యం కాలేదు.” గోరఖ్‌పూర్‌లో లెప్రసీ హోం స్థాపనలో భాయ్జీ కూడా చాలా సహకారం అందించారు.

నేటికీ కరువు, వరదలు మొదలైన ప్రకృతి వైపరీత్యాల బాధితులకు వీలైనంత సేవ చేస్తుంది గీతాప్రెస్. కరోనా కాలంలో వలస కూలీలు మరియు పేదలకు ప్రతిరోజూ ఆహార ప్యాకెట్లను పంపిణీ చేసింది. అలాగే రేషన్ తదితర పంపిణీకి ఏర్పాట్లు చేశారు. ఉత్తరాఖండ్ మరియు గుజరాత్‌లలో భూకంపం సంభవించినప్పుడు సేవాదళ్ కూడా సహకరించింది. కేదార్‌నాథ్ ధామ్ వరద ఉద్ధృతిలోనూ అదే జరిగింది.

కొన్ని సంవత్సరాల క్రితం, గీతా ప్రెస్ నుండి ఒక ప్రత్యేక సంస్థ గీతా సేవా ట్రస్ట్ ఏర్పడింది. ఇది గీతా సేవా అనే యాప్ ను కూడా ప్రారంభించింది, ఇందులో గీతా ప్రెస్ ప్రచురించిన సుమారు 250 పుస్తకాలను చదవవచ్చు లేదా వినవచ్చు. దీనిపై, రామచరితమానస్, హనుమాన్ చాలీసా, దాదాపు మొత్తం తులసి సాహిత్యం, శ్రీ జైదయాల్ గోయాంద్కా, భాయిజీ, స్వామి రామ్‌సుఖ్‌దాస్ పుస్తకాలు మరియు ఈ గొప్ప వ్యక్తుల యొక్క 12,500 కంటే ఎక్కువ ప్రసంగాలు వారి అసలు స్వరంలో వినవచ్చు. ఇప్పుడు ఈ యాప్‌లో గీతా ప్రెస్‌కి చెందిన ఇతర పుస్తకాలను అప్‌లోడ్ చేసే పని జరుగుతోంది.

గీతా ప్రెస్ గీతా భవన్-స్వర్గాశ్రమం మరియు ఇతర కార్యక్రమాలు :

గీతా భవన్ లేదా స్వర్గాశ్రమంలో  1,000 కంటే ఎక్కువ గదులు ఉన్నాయి. ఇక్కడ రోజువారీ సత్సంగం, యాత్రీకులకు వసతి, ఉచిత ఆయుర్వేద ఔషధం ఇవ్వడంతో పాటుగా తక్కువ ధరకు ఆహారం ఇస్తారు. అంతేకాకుండా సాధువులకు ఉచితంగా ఆహారం, దుస్తులు తదితరాలు అందజేస్తారు.

గీతా భవన్-ఆయుర్వేద ఇన్స్టిట్యూట్: ఇక్కడ ఆయుర్వేద మందుల ఉత్పత్తి  జరుగుతుంది. కోల్‌కతా, గోరఖ్‌పూర్, చురు (రాజస్థాన్), సూరత్ (గుజరాత్), గోరఖ్‌పూర్ మొదలైన ప్రదేశాలలో స్వర్గాశ్రమం ద్వారా ఉచిత ఆయుర్వేద చికిత్స అందుబాటులో ఉంది. ఋషికుల్-బ్రహ్మాచార్య చురు (రాజస్థాన్)లో నెలవారీ రుసుముతో బ్రహ్మచారులకు ఉచిత విద్య, వసతి, వైద్యం, భోజన ఏర్పాట్లు చేస్తారు.

కోల్లతా గోవింద్ భవన్ ఈ సంస్థ  ప్రధాన కార్యాలయం. ఇక్కడ సాధువులు, మహాత్ములతో రోజువారీ గీతా పాఠాలు, ఉపన్యాసాల కోసం ఏర్పాట్లు చేస్తారు. గీతా ప్రెస్ పుస్తకాలు, ఆయుర్వేద మందులు, బట్టలు మొదలైనవాటిని సరసమైన ధరలకు విక్రయించే ఏర్పాటు కూడా ఉంది. గీతా ప్రెస్‌కి చెందిన బట్టల దుకాణాలు గోరఖ్‌పూర్, కాన్పూర్, ఇతర నగరాల్లో ఉన్నాయి. సంస్థలోని ఇతర విభాగాలు గీత-రామాయణం-పరీక్ష-కమిటీ, సాధక్ సంఘ్, నామ్-జప్-డిపార్ట్‌మెంట్ మొదలైనవి.

గోరఖ్‌పూర్‌లో గీతా ప్రెస్‌  ద్వారా శ్రీ జైదయాల్ జీ గోయాంద్కా వ్యాపించిన సనాతన ధర్మ వెలుగు ప్రపంచం మొత్తం మీద నిరంతరం పెరుగుతోంది. నేడు గీతా ప్రెస్ భారతదేశంలోనే కాకుండా ప్రపంచం మొత్తంలో ప్రముఖ ప్రచురణ సంస్థగా మారింది. పవిత్రమైన, పుణ్యమైన కార్యాన్ని చేయడానికి మనం ఒక అడుగు ముందుకు వేస్తే ఆ దేవుడుకూడా సహాయం చేస్తాడని గోయాండ్కా జీకి గట్టి నమ్మకం ఉండేది.